Việc lắng nghe tim thai lần đầu tiên luôn là khoảnh khắc đầy xúc động của mọi mẹ bầu. Tuy nhiên, không ít chị em lại lo lắng khi siêu âm chưa thấy tim thai dù đã trễ kinh hoặc que thử lên hai vạch. Vậy chậm nhất bao nhiêu tuần thì có tim thai? Trường hợp siêu âm chưa thấy tim thai có đáng lo không? Khi nào cần đi khám lại?

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quá trình hình thành tim thai, mốc thời gian dự kiến nhìn thấy tim thai, các yếu tố ảnh hưởng và cách theo dõi an toàn theo khuyến cáo y khoa.

Chậm nhất bao nhiêu tuần thì có tim thai?

1. Tim thai hình thành vào tuần thứ mấy?

Ngay từ những ngày đầu, phôi thai đã bắt đầu phát triển nhanh chóng. Theo tài liệu y khoa sản khoa:

• Tim thai bắt đầu hình thành vào khoảng tuần thứ 5 của thai kỳ.

• Đến tuần thứ 6, cấu trúc tim nguyên thủy xuất hiện các buồng tim đơn giản.

• Từ tuần 6–7, tim thai bắt đầu co bóp và có thể quan sát qua siêu âm đầu dò âm đạo.

Như vậy, trên thực tế tim thai không xuất hiện ngay khi bạn thử que lên 2 vạch, mà cần có thời gian để phôi phát triển đủ.

2. Chậm nhất bao nhiêu tuần thì có tim thai?

Thông thường:

• Từ 6–7 tuần tuổi thai: đã có thể thấy tim thai qua siêu âm đầu dò âm đạo.

• Từ 7–8 tuần: gần như 90% thai đều đã có tim thai.

Hầu hết các bác sĩ sản khoa thống nhất rằng:

➡️ Muộn nhất đến tuần 8–9, nếu thai bình thường thì phải thấy tim thai.

Nếu đến 9 tuần thai vẫn không có tim thai, bác sĩ sẽ xem xét các khả năng:

• Thai phát triển chậm hơn so với dự kiến

• Tính sai tuổi thai (chu kỳ kinh dài, rụng trứng muộn)

• Thai ngừng phát triển (thai lưu)

Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng thai nhi nếu chậm có tim thai

3. Vì sao có mẹ 6 tuần đã thấy tim thai, nhưng có mẹ 7–8 tuần vẫn chưa thấy?

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thời điểm xuất hiện tim thai:

• Chu kỳ kinh nguyệt không đều – tính sai tuổi thai: Nếu bạn có chu kỳ dài (35–40 ngày) hoặc rụng trứng muộn, tuổi thai thực tế có thể ít hơn so với tính theo kinh cuối → siêu âm sớm chưa thấy tim thai.

• Phôi làm tổ muộn: Một số phôi làm tổ vào ngày thứ 9–10 sau rụng trứng (thay vì ngày 6–7), khiến quá trình phát triển của thai bị chậm vài ngày.

• Vị trí phôi bám chưa thuận lợi để quan sát: Phôi nằm sâu, tử cung gập trước/gập sau hoặc thành bụng mẹ dày có thể ảnh hưởng đến hình ảnh siêu âm.

• Kỹ thuật siêu âm và thiết bị: Siêu âm bụng thường không nhạy bằng siêu âm đầu dò trong giai đoạn sớm. Máy siêu âm cũ dễ bỏ qua tim thai còn nhỏ.

• Thai thực sự chậm phát triển hoặc thai lưu: Nếu đến tuần 8–9 vẫn không có tim thai, đây có thể là dấu hiệu bất thường.

4. Siêu âm lúc nào là tốt nhất để thấy tim thai?

Để có kết quả chính xác nhất, bác sĩ thường khuyên:

Siêu âm đầu dò vào tuần 6–7

• Phát hiện tim thai sớm nhất

• Kiểm tra vị trí thai (phòng ngừa thai ngoài tử cung)

Siêu âm bụng vào tuần 7–8

• Đa số trường hợp nhìn thấy tim thai rõ

• Kết hợp đo chiều dài đầu–mông (CRL) để biết thai phát triển thế nào

Hình ảnh siêu âm đầu dò giúp xác định tim thai sớm nhất

5. Dấu hiệu mẹ có thể cảm nhận khi thai đã có tim thai

Mặc dù tim thai chỉ xác định chính xác qua siêu âm, nhưng mẹ có thể cảm nhận một số thay đổi:

• Buồn nôn, nôn nhiều hơn: Hormone hCG tăng mạnh khi phôi làm tổ và phát triển tim.

• Ngực căng tức, đầu ngực sậm màu: Do hormone progesterone tăng.

• Cơ thể mệt mỏi, buồn ngủ: Sự thay đổi nội tiết khiến mẹ dễ kiệt sức hơn.

• Tăng nhẹ thân nhiệt, chán ăn: Dấu hiệu sớm của thai kỳ.

Lưu ý: Không có dấu hiệu rõ ràng nào chứng minh đã có tim thai ngoài siêu âm.

6. Khi nào chưa thấy tim thai là bình thường?

Trong các trường hợp sau, mẹ không cần lo lắng:

• Thai dưới 6 tuần: Phôi còn nhỏ, chưa phát triển đủ để nhìn thấy tim thai.

• Rụng trứng muộn: Thai thực tế chỉ 5 tuần nhưng tính theo kinh đã 6–7 tuần → siêu âm chưa thấy tim thai.

• Dùng siêu âm bụng: Với thai nhỏ, siêu âm bụng khó thấy tim thai, cần dùng đầu dò âm đạo.

➡️ Trong các trường hợp này, bác sĩ thường dặn 1 tuần sau siêu âm lại.

Dùng siêu âm bụng trước tuần thứ 7 khó phát hiện tim thai, dù thai vẫn bình thường.

7. Khi nào chưa thấy tim thai là dấu hiệu nguy hiểm?

Bạn cần lưu ý nếu rơi vào các tình huống sau:

Tuần 8–9 vẫn không thấy tim thai

= 9 tuần không có tim thai → nghi ngờ thai ngừng phát triển (thai lưu).

Nồng độ hCG tăng kém hoặc giảm

• hCG không tăng gấp đôi sau 48 giờ

• hCG giảm → dấu hiệu thai hỏng

Có túi thai nhưng không tìm thấy phôi

• Túi thai trống (blighted ovum) → thai không phát triển.

Đau bụng nhiều kèm ra máu

• Có thể liên quan thai ngoài tử cung hoặc dọa sảy.

➡️ Trong các trường hợp này, mẹ cần đi khám sớm để được chẩn đoán và xử lý kịp thời.

8. Siêu âm tim thai phụ thuộc vào nồng độ hCG như thế nào?

Có mối liên quan giữa nồng độ hormone hCG và khả năng nhìn thấy tim thai qua siêu âm:

• hCG ≥ 1.500–2.000 mIU/ml: nhìn thấy túi thai trong tử cung

• hCG ≥ 7.000–10.000 mIU/ml: thấy phôi

• hCG ≥ 10.000–20.000 mIU/ml: thường thấy được tim thai

Nếu hCG cao nhưng siêu âm không thấy gì, bác sĩ sẽ theo dõi sát để loại trừ:

• Thai ngoài tử cung

• Thai chậm phát triển

• Thai ngừng phát triển

9. Khi siêu âm chưa thấy tim thai, mẹ nên làm gì?

• Giữ bình tĩnh: 6–7 tuần chưa thấy tim thai rất phổ biến.

• Làm theo chỉ định bác sĩ: Thường là siêu âm lại sau 5–7 ngày.

• Không uống thuốc bừa bãi: Đặc biệt là thuốc nội tiết, thuốc dưỡng thai nếu không có chỉ định.

• Nghỉ ngơi, ăn uống đủ chất: Giúp phôi phát triển ổn định.

• Theo dõi triệu chứng bất thường: Như đau bụng nhiều, ra máu, mệt đột ngột.

10. Cách tính tuổi thai chính xác để biết mốc tim thai

Tính theo ngày rụng trứng (chính xác nhất)

• Tuổi thai = Ngày siêu âm – ngày rụng trứng + 14 ngày

Tính theo kỳ kinh cuối (thường dùng)

• Tuổi thai = Ngày siêu âm – ngày đầu kỳ kinh cuối

Tính theo siêu âm (CRL)

• Phương pháp chính xác nhất trong 3 tháng đầu, sai số rất thấp.

➡️ Sai lầm thường gặp: tính tuổi thai theo kết quả que thử → không chính xác.

11. Lời khuyên của bác sĩ cho mẹ bầu siêu âm sớm

• Không nên siêu âm quá sớm khi chưa trễ kinh hoặc mới trễ kinh 3–5 ngày.

• Thời điểm siêu âm thích hợp nhất: tuần 6–7.

• Nếu định đi siêu âm sớm, hãy chọn siêu âm đầu dò để có kết quả rõ hơn.

• Luôn giữ tinh thần thoải mái vì stress ảnh hưởng không tốt đến thai kỳ.

Kết luận

Chậm nhất bao nhiêu tuần thì có tim thai?

• Thường thấy tim thai từ 6–7 tuần

• 90% mẹ sẽ thấy tim thai vào 7–8 tuần

• Muộn nhất đến 8–9 tuần phải có tim thai nếu thai khỏe mạnh

Nếu siêu âm chưa thấy tim thai, mẹ đừng quá lo — rất nhiều trường hợp do rụng trứng muộn hoặc phôi phát triển chậm vài ngày. Hãy siêu âm lại sau 1 tuần theo lời khuyên của bác sĩ.