• Đây là những phản ứng phụ thường gập nhất và có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong khi điều trị. Biều hiện là ngứa, ban dát, đôi khi có vảy, đôi khi xuất huyết và hiếm khi tróc vảy.
• Ngưng dùng allopurinol ngay lập tức khi xảy ra các phản ứng như trên. Sau khi phục hồi từ' các phản ứng nhẹ, allopurinol, nếu muốn, có thề được dùng lại vói liều nhò hơn (ví dụ 50mg/ngày) và tăng liều lên dần dần. Neu phát ban tái phát, phải ngưng allopurinol vĩnh viễn do phàn ứng quá mẫn nghiêm trọng hơn có thể xảy ra.

Quá mẫn tồng quát:

• Phàn ứng bất lợi trên da có liên quan tới tróc lớp da chết, sốt, nổi hạch, đau khớp và/hoặc tăng bạch cầu ái toan giống như hội chúng Stevens-Johnson và/hoặc hội chúng Lyell tuy hiếm khi xảy ra. Liên quan đen viêm mạch và mô các phàn ứng có thê thể hiện theo nhũng cách khác nhau như viêm gan, viêm thận kẽ và rất hiếm khi động kinh. Neu các phản ứng này xảy ra, ở bất cứ lúc nào trong khi điều trị, phải ngưng allopurinol ngay lập tức và vĩnh viễn. Corticosteroid có thể cỏ ích trong việc khắc phục các phản ứng quá mẫn cảm ờ da. Khi phản ứng quá mẫn tổng quát xảy ra, đặc biệt thường kèm theo rối loạn thận và/hoậc gan với hậu quà là gây từ vong. Rất hiếm gặp các báo cáo về sốc phản vệ cấp tính.

Tác đông đến chức năng gan:

• Đã cỏ báo cáo tuy hiếm gặp về rổi loạn chức năng gan không triệu chửng khác nhau, từ tăng men gan đến viêm gan (bao gồm hoại tử gan và viêm gan u hạt) trong các thử nghiệm chức năng gan nhưng không cỏ bằng chứng rõ ràng về quá mẫn tồng quát hơn. Nếu gặp viêm gan u hạt, cần ngưng dùng allopurinol.

Tác đông đến hê tiêu hóa:

• Đã có báo cáo về buồn nôn và nôn trong các nghiên cứu lâm sàng đầu tiên. Báo cáo tiếp tục cho thấy phản ứng bẩt lợi này không phải là vẩn đề quan trọng và có thể tránh đuợc bằng cách dùng allopurinol sau bữa ăn. Nôn ra máu tái phát đã được bảo cáo là một sự kiện rát hiếm gặp.

Tác động đến huyết học:

• Ức chế tủy xương đã được báo cáo ở những bệnh nhân điều trị bằng thuốc bổ sung trong điều trị allopurinol. Các ảnh hưởng về huyết học bao gồm giảm tiểu cầu, thiếu máu bất sản, mất bạch cầu hạt và thiếu máu tán huyết.

Tác động khác:

• Thường gặp các báo cáo về tác dụng phụ như sốt, mệt mòi toàn thân, suy nhược, đau đâu, chóng mặt, mât điều hòa, buôn ngủ, hôn mê, trâm cảm, tê liệt, dị cảm, bệnh thân kinh, ròi loạn thị giác, đục thủy tinh thể, thay đổi điểm cam, lạt miệng, viêm miệng, thay đổi thói quen đi tiêu, vô sinh, bất lực, đái tháo đường, tăng mỡ máu, mụn nhọt, rụng tóc, tóc đổi màu, đau thắt ngực, tăng huyết áp, nhịp tim chậm, phù nề, tăng urea huyết, đái ra máu, phù mạch và chứng vú to nam giới.

Hướng dẫn cách xử trí ADR:

• Khi gặp các dấu hiệu của tác dụng phụ trên da, nên ngưng thuốc ngay lập tức và tham vân với bác sĩ điều trị.

Tương tác với các thuốc khác

• Thuốc ức chế enzym chuyển angiotensin (ACEI) và thuốc lợi tiểu thiazid: Dùng đồng thời allopurinol với ACEI hoặc thuốc lợi tiểu thiazid, làm gia tăng phàn ứng quá mẫn vả có thề cà các tác dụng phụ khác, đặc biệt ở bệnh nhân suy thận.
• Azathioprin và 6 mercaptopurin: Allopurinol làm tăng độc tính khi dùng chung do ức chế sự chuyển hóa các thuốc này thông qua men xanthin oxidase và kéo dài thời gian tác động của chúng.
• Adenin arabinosid: Thời gian bán hủy trong huyết tưong của adenin arabinoside tăng khi có sự hiện diện của allopurinol. Nên cảnh giác khi dùng chung do có sự gia tăng tác dụng độc hại,

Salicylate và các thuốc gây uric niệu.

• Oxipurinol lả chất chuyển hóa chính có hoạt tính của allopurinol, được bài tiết qua thận theo cách tương tự như urat. Do đó, thuốc có tác động gây uric niệu như probenecid hoặc liều cao salicylat có thể đẩy nhanh sự bài tiết oxipurinol qua đường niệu.
• Điều này có thể làm giảm hoạt tính điều trị của allopurinol, nhưng tam quan trọng cần phải được đánh giả trong từng trường họp cụ thể.
• Clorpropamid: Nếu allopurinol được dùng đồng thời với clorpropamid ở bệnh nhân suy thận, có thể gặp nguy cơ gia tăng tác động hạ đường huyết.
• Thuốc chong đông coumarin: Không thấy có bằng chứng về tương tác có ý nghĩa lâm sàng giữa allopurinol và coumarin trong điều kiện thử nghiệm. Tuy nhiên, tất cả các bệnh nhân dùng thuốc chống đông phải được theo dõi cẩn thận.
• Phenytoin: Allopurinol có thể ức chế quá trình oxy hóa phenytoin ở gan nhưng ý nghĩa lâm sàng chưa được chứng minh.
• Theophylin: Nghiên cứu thực nghiệm về hiệu quả của allopurinol trên sự trao đồi chất theophylin đã cho kết quả trái ngược nhau, ức chế sự chuyển hóa của theophylin đã được báo cáo. cần phải theo dõi nồng độ theophylin ở bệnh nhân khi bắt đầu điều trị hoặc khi tăng liều allopurinol.
• Ampicillin / Amoxicillin: Đã có báo cáo về sự gia tăng tần số phát ban da ở bệnh nhân dùng đồng thời ampicillin hoặc amoxicillin với allopurinol so với bệnh nhân dùng liệu pháp đơn trị.
• Cyclosporin: Đã có báo cáo về nồng độ của cyclosporin trong huyết tương có thể gia tăng khi điều trị đồng thời với allopurinol. Nên xem xét về khả năng tăng cường độc tính của cyclosporin nếu điều trị phối hợp.

Lưu ý khi sử dụng (cảnh báo và thận trọng)

Cảnh báo:

• Phải ngưng allopurinol ngay lập tức nếu xảy ra phát ban da hoặc bằng chứng khác về quá mẫn.

Thận trọng:

• Bệnh nhân đang điều trị cao huyết áp hoặc suy tim, ví dụ với thuốc lợi tiểu hoặc thuốc ức chế men chuyển, có thể bị suy thận khi dùng đồng thời; do đỏ nên sử dụng allopurinol thận trọng cho nhũng bệnh nhân này.
• Chứng tăng acid uric huyết không triệu chứng không phải là dấu hiệu để sử dụng allopurinol. Biện pháp thay đổi chế độ ăn uống kết họp với việc điều trị nguyên nhân cơ bản có thể cải thiện được tình trạng của bệnh.
• Nên giảm liều ở bệnh nhân suy gan hoặc suy thận.

Tác đông trên da:

• Nên ngưng allopurinol kill xuất hiện phát ban trên da hoặc những dấu hiệu khác cho thấy có phản ứng dị ứng. Một số trường hợp phát ban da có thể dẫn đến các phản ứng quá mẫn nghiêm trọng hơn như tồn thương da tróc vẩy, mày đay và xuất huyết cũng như hội chứng Stevens-Johnson (hồng ban đa dạng bọng nước) và/hoặc viêm mạch tổng quát, nhiễm độc gan không đảo ngược và tử vong tuy hiếm gặp.

Tác đông đến gan:

• Đã có một vài trường hợp nhiễm độc gan lâm sàng không hồi phục được ghi nhận ở bệnh nhân dùng allopurinol và trong một số bệnh nhân đã quan sát thấy cỏ sự tăng phosphatase kiềm huyết thanh hoặc transaminase huyết thanh không triệu chửng. Ờ những bệnh nhân dùng allopurinol, nếu xảy ra tình trạng chán ăn, giảm cân hoặc ngứa, nên đánh giá chức năng gan khi chẩn đoán bệnh, ơ nhũng bệnh nhân đã có tiền sừ bệnh gan, cần kiểm tra định kỳ chức năng gan trong giai đoạn đầu điều trị. Giảm liều cần được thực hiện ở bệnh nhân suy gan.

Phản ứng quá mẫn:

• Sự xuất hiện phản ứng quá mẫn với allopurinol có thể gia tăng ờ bệnh nhân suy thận do dùng đồng thòi thiazide với allopurinol. Vì lý do này, việc điều trị kết họp như trên phải được quân lý một cách thận trọng trong bệnh cảnh lâm sàng này và bệnh nhân cần được theo dõi chặt chè.

Các đơt gút cấp:

• Không nên bắt đầu điều trị bằng allopurinol cho đến khi cơn gút cấp giảm hoàn toàn vì có thể gây ra cơn gút cấp nặng hơn. Trong giai đoạn đầu điều trị với allopurinol, cũng như với các thuốc gây uric niệu khác, có thề gây ra cơn viêm khóp gút cấp. Do đó nên phòng ngừa bang thuốc kháng viêm thích họp hoặc colchicin (0,5mg ba lần một ngày) trong ít nhất 1 tháng.
• Nếu cơn gút cấp tiến triển ờ người bệnh đang dùng allopurinol, nên tiếp tục điểu trị allopurinol ờ liều tương tự, trong khi viêm của cơn gút cấp được điều trị bằng 1 thuốc kháng viêm thích hợp.

Lắng đọng xanthin:

• Trong bệnh cảnh có sự gia tăng nhanh tốc độ hỉnh thành urat (như khi điều trị bệnh ác tính và hội chứng Lesch-Nyhan) nồng độ tuyệt đối của xanthin trong nước tiểu có thể gia tăng, trong vài truờng hợp hiếm gặp, đủ để gây lắng đọng trong đường tiết niệu. Nguy cơ này có thể được giảm thiểu bằng cách uống nước đầy đủ đề làm loãng nước tiểu tốt nhất.

Tác đông đến huyết hoc:

• Đã có báo cáo về tác động ức chế tủy xương ờ bệnh nhân dùng allopurinol, hau hết trong số họ có dùng đồng thời với thuốc có khả năng gây ra phản ứng này. Điều này xảy ra sớm nhất khoảng sáu tuần hoặc sau sáu năm khi bắt đầu điều trị với allopurinol. Khi sử dụng allopurinol đơn trị, hiếm gặp bệnh nhân có thể phát triên mức độ ức chế khác nhau trên tủy xương, làm ảnh hưởng đển một hoặc nhiều dòng tế bào.

Chứng thừa sắt (Hemochromatosis):

• Tác động chính của allopurinol trong điều trị bệnh gút là ức chế men xanthin oxidase. Men xanthin oxidase có thề tham gia trong việc khử hoá và giải phóng lượng sắt lưu trữ ở gan. Một số nghiên cứu đã tìm thấy ờ một vài loài gặm nhẩm có sự tăng dự trữ sắt trong cơ thể khi cho dùng allopurinol, trong khi một sổ loài khác không có hiện tượng này. Nghiên cứu trẽn 28 người tinh nguyện khỏe mạnh không cho thấy cỏ sự thay đổi lượng sắt dự trữ trong gan khi điều trị với allopurinol. Chưa có nghiên cửu diều tra sự an toàn của allopurinol trên những bệnh nhân mắc chứng thừa sắt. Sử dụng allopurinol cho những bệnh nhân có lượng dự trữ sắt bất thường, bao gồm cà haemochromatosis, cần được thực hiện một cách thận trọng.

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Phụ nữ mang thai:

• Chưa có bằng chứng đầy đủ về an toàn của allopurinol trong thai kỳ của người, mặc dù thuốc đã dược sừ dụng rộng rãi trong nhiều năm mà không gây hậu quả xấu rõ ràng nào.
• Chỉ sử dụng trong thai kỳ khi không có sự thay thể an toàn và khi bản thân bệnh mang lại nhiều rủi ro cho người mẹ hoặc con.

Phụ nữ cho con bú:

• Các báo cáo cho thấy allopurinol và oxipurinol được bài tiết vào sữa mẹ. Tuy nhiên, không có dữ liệu liên quan đến các tác động của allopurinol hoặc chất chuyển hoá oxipurinol trên con bú sữa mẹ.

Người lái xe và vận hành máy móc

• Vì đã cỏ báo cáo về các phản ứng bất lợi như buồn ngủ, chóng mặt và mất điều hòa khi dùng thuốc, nên bệnh nhân phải thận trọng trước khi lái xe và sử dụng máy móc là những hoạt động nguy hiểm bắt buộc đòi hỏi sự sự tinh táo.

Bảo quản

• Nơi khô, tránh ánh sáng, nhiệt độ dưới 30°C.