Thuốc Tránh Thai Cho Phụ Nữ Sau Sinh: Loại Nào An Toàn Khi Đang Cho Con Bú?

Sau sinh, nhiều phụ nữ cho rằng cho con bú là biện pháp tránh thai tự nhiên, nhưng thực tế khả năng rụng trứng có thể quay lại chỉ sau 3–4 tuần. Nếu không áp dụng biện pháp tránh thai, mẹ rất dễ mang thai lại ngoài ý muốn khi cơ thể chưa hồi phục.

Vì vậy, việc sử dụng thuốc tránh thai sau sinh là cần thiết để:

• Giúp giãn cách thời gian sinh nở, bảo vệ sức khỏe người mẹ.

• Tránh ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sữa mẹ và sự phát triển của bé.

• Giúp mẹ chủ động hơn trong kế hoạch sinh con.

Tuy nhiên, không phải loại thuốc nào cũng phù hợp, vì một số thuốc chứa estrogen có thể làm giảm tiết sữa. Do đó, mẹ cần hiểu rõ để chọn đúng loại an toàn.

Tìm hiểu các thuốc tránh thai phù hợp với mẹ bỉm sau sinh

1. Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai chứa hormone sinh dục nữ tổng hợp giúp kiểm soát quá trình rụng trứng và ngăn tinh trùng gặp trứng. Có hai nhóm chính:

• Thuốc tránh thai kết hợp (COC): chứa cả estrogen và progestin.

• Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (POP): không có estrogen, còn được gọi là thuốc tránh thai cho con bú.

Cơ chế hoạt động gồm:

1. Ức chế rụng trứng → không có trứng để thụ tinh.

2. Làm đặc dịch nhầy cổ tử cung → tinh trùng khó di chuyển.

3. Làm mỏng niêm mạc tử cung → trứng khó làm tổ.

2. Phụ nữ đang cho con bú có dùng thuốc tránh thai được không?

Câu trả lời là CÓ, nhưng chỉ nên dùng loại thuốc phù hợp. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO):

• Mẹ cho con bú hoàn toàn chỉ nên dùng thuốc tránh thai chứa progestin đơn thuần (POP).

• Không dùng thuốc có estrogen trong 6 tháng đầu sau sinh, vì estrogen có thể

  • Làm giảm tiết sữa.

  • Ảnh hưởng đến chất lượng sữa.

  • Tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu trong giai đoạn hậu sản.

Sử dụng thuốc tránh thai không đúng cách có thể ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng sữa mẹ

3. Các loại thuốc tránh thai an toàn cho phụ nữ sau sinh

3.1. Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin (POP)

Đây là loại được khuyến cáo hàng đầu cho mẹ đang cho con bú.

Thành phần: Chỉ có hormone progestin – tương tự progesterone tự nhiên trong cơ thể.

Thương hiệu phổ biến:

• Proavalo Asean Pharma (Levonorgestrel 0,03mg)

• Cerazette (Desogestrel 0.075mg)

• Microlut, Norgeston, Noriday

Cách dùng:

• Uống 1 viên mỗi ngày, không nghỉ giữa vỉ.

• Phải uống đúng giờ, lệch quá 3 giờ có thể giảm hiệu quả.

Ưu điểm:

• Không ảnh hưởng đến lượng và chất sữa mẹ.

• Hiệu quả tránh thai cao (97–99%).

• Có thể dùng ngay sau 6 tuần sau sinh.

• An toàn cho cả mẹ sinh mổ hoặc sinh thường.

Nhược điểm:​

• Dễ bị giảm hiệu quả nếu quên thuốc.

• Có thể gây thay đổi kinh nguyệt (chậm, ít hoặc mất kinh tạm thời).

Phù hợp với:

• Phụ nữ đang cho con bú hoàn toàn.

• Người không dung nạp estrogen.

• Mẹ muốn tránh thai ngắn hạn, linh hoạt.

Thuốc ngừa thai Proavalo Asean Pharma dành cho phụ nữ đang cho con bú

3.2. Thuốc tránh thai kết hợp (COC – Estrogen + Progestin)

Đây là loại thuốc phổ biến trước khi mang thai, nhưng không nên dùng sớm sau sinh.

Cơ chế: Ức chế rụng trứng nhờ tác dụng kết hợp của 2 hormone.

Ví dụ thương hiệu: Marvelon, Rigevidon, Mercilon.

Ưu điểm:

• Hiệu quả cao, dễ điều chỉnh chu kỳ kinh.

• Ít gây rối loạn nội tiết khi dùng đúng cách.

Nhược điểm:

• Estrogen có thể giảm tiết sữa, đặc biệt trong 6 tháng đầu.

• Làm tăng nguy cơ huyết khối sau sinh.

• Không phù hợp cho mẹ đang cho con bú hoàn toàn.

Khi nào dùng được:

• Sau 6 tháng sau sinh, khi bé đã ăn dặm hoặc bú ít.

• Khi mẹ không còn cho bú hoặc cai sữa hoàn toàn.

Thuốc tránh thai Marvelon Bayer chỉ nên sử dụng khi mẹ đã cai sữa hoặc cho con bú rất ít, thường là sau 6 tháng sau sinh

3.3. Thuốc tránh thai khẩn cấp sau sinh

Thuốc tránh thai khẩn cấp thường chứa hàm lượng cao hormone levonorgestrel giúp ngăn rụng trứng hoặc ngăn trứng thụ tinh làm tổ.

Lưu ý đặc biệt cho mẹ sau sinh:

• Không nên dùng thường xuyên.

• Chỉ dùng trong trường hợp bất khả kháng (quan hệ không bảo vệ, quên thuốc).

• Có thể ảnh hưởng tạm thời đến sữa nếu dùng nhiều lần.

Khoảng cách an toàn:

• Sau khi dùng thuốc, nên ngừng cho bé bú ít nhất 6–12 giờ, tùy loại thuốc.

• Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Thuốc tránh thai khản cấp Postinor dành cho phụ nữ sau sinh

4. Khi nào nên bắt đầu uống thuốc tránh thai sau sinh?

Thời điểm sử dụng phụ thuộc vào việc mẹ có cho con bú hay không:

👉 Lưu ý: Nếu bắt đầu uống sau ngày thứ 5 của chu kỳ, cần dùng thêm biện pháp bảo vệ (như bao cao su) trong 7 ngày đầu.

5. Cách dùng thuốc tránh thai sau sinh hiệu quả

Để thuốc phát huy hiệu quả tối đa, mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

1. Uống đúng giờ, đúng liều – đặt báo thức nếu cần.

2. Không tự ý đổi loại thuốc khi chưa hỏi bác sĩ.

3. Nếu quên thuốc dưới 3 giờ, uống ngay khi nhớ ra. Nếu quên >3 giờ: uống bù và dùng thêm biện pháp hỗ trợ 2 ngày.

4. Không ngừng thuốc giữa chừng nếu chưa có kế hoạch mang thai.

5. Bổ sung chế độ ăn đủ dinh dưỡng để duy trì nguồn sữa tốt.

6. Tác dụng phụ có thể gặp

Mặc dù nhìn chung an toàn, một số mẹ có thể gặp tác dụng phụ nhẹ khi mới dùng thuốc:

• Rối loạn kinh nguyệt: ra máu ít, chậm hoặc mất kinh.

• Căng tức ngực, đau đầu nhẹ, đầy bụng.

• Tăng tiết dịch âm đạo hoặc thay đổi tâm trạng.

Các triệu chứng này thường giảm dần sau 1–2 tháng. Nếu kéo dài, hãy ngừng thuốc và đi khám bác sĩ để được đổi loại phù hợp.

7. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

7.1. Dùng thuốc tránh thai sau sinh có ảnh hưởng đến sữa mẹ không?

Không, nếu bạn dùng thuốc chỉ chứa progestin (POP). Thuốc không làm giảm tiết sữa và an toàn cho bé.

7.2. Có thể uống thuốc tránh thai ngay sau khi sinh không?

Không nên. Cần chờ ít nhất 6 tuần để cơ thể ổn định và sữa mẹ tiết đều.

7.3. Nếu đang dùng thuốc mà quên 1 viên thì sao?

Uống bù ngay khi nhớ ra. Nếu quên hơn 3 giờ, cần dùng thêm bao cao su trong 2 ngày kế tiếp.

7.4. Thuốc tránh thai có làm mẹ tăng cân không?

Một số loại có thể gây tăng cân nhẹ do giữ nước hoặc thay đổi nội tiết, nhưng thường không đáng kể và có thể kiểm soát bằng chế độ ăn – vận động.

7.5. Dùng thuốc tránh thai lâu dài có hại không?

Không. Nếu dùng đúng loại và được bác sĩ theo dõi, thuốc tránh thai an toàn khi dùng dài hạn, không ảnh hưởng khả năng sinh sản sau này.

Kết luận

Với phụ nữ sau sinh, đặc biệt là đang cho con bú, thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin (POP) là lựa chọn an toàn, hiệu quả và không ảnh hưởng đến sữa mẹ.

Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc chứa Estrogen trong 6 tháng đầu sau sinh. Trước khi bắt đầu, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ sản phụ khoa để chọn đúng loại, đúng liều và đúng thời điểm.

Một lựa chọn thông minh không chỉ giúp mẹ an tâm cho bé bú mà còn giữ gìn sức khỏe sinh sản lâu dài.