Bầu Mấy Tháng Thì Uống Sắt – Canxi? Liều Chuẩn Và Cách Uống Đúng?

Khi mang thai, cơ thể người mẹ giống như một “nhà máy” sản xuất máu, xương, và hàng loạt dưỡng chất thiết yếu để nuôi dưỡng thai nhi. Trong số đó,sắt và canxi là hai vi chất đặc biệt quan trọng, đóng vai trò quyết định đến sức khỏe của cả mẹ lẫn bé. Tuy nhiên, không ít mẹ bầu băn khoăn không biết bầu mấy tháng thì nên bắt đầu uống sắt và canxi, liều lượng bao nhiêu là đủ và uống thế nào để hấp thu tốt nhất?

Nếu bạn đang lo lắng vì chưa rõ khi nào nên bổ sung sắt – canxi, có nên uống cả hai cùng lúc hay phải chia thời điểm? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ thời điểm vàng để bắt đầu uống sắt – canxi, cách sử dụng đúng cách theo chuẩn khuyến cáo của Bộ Y tế và WHO, đồng thời giải đáp những hiểu lầm phổ biến khiến nhiều mẹ uống sai cách suốt thai kỳ.

Nhiều mẹ bầu băn khoăn không biết nên bổ sung sắt và canxi từ tháng thứ mấy?

1. Vai trò của sắt và canxi đối với mẹ bầu và thai nhi

1.1 Sắt – “nguyên liệu” tạo máu nuôi dưỡng thai nhi

• Sắt là khoáng chất cần thiết để sản xuất huyết sắc tố (hemoglobin) – chất vận chuyển oxy trong máu.

• Trong thai kỳ, lượng máu trong cơ thể mẹ tăng lên tới 50%, khiến nhu cầu sắt tăng cao để đáp ứng cho cả mẹ và bé.

• Thiếu sắt có thể gây thiếu máu thai kỳ, làm tăng nguy cơ:

  • Sinh non

  • Thai chậm phát triển trong tử cung

  • Mệt mỏi, chóng mặt, da xanh, tim đập nhanh ở mẹ

1.2 Canxi – giúp hình thành xương và răng cho thai nhi

• Canxi là thành phần chính của hệ xương và răng.

• Trong quá trình phát triển, thai nhi cần khoảng 30g canxi, hầu hết hấp thu từ mẹ.

• Thiếu canxi có thể khiến mẹ bị:

  • Chuột rút, đau lưng

  • Hạ canxi máu

  • Tiền sản giật

  • Mất xương, loãng xương sau sinh

Sắt và canxi là hai vi chất thiết yếu mà cả mẹ bầu và thai nhi đều cần trong suốt thai kỳ.

2. Bầu mấy tháng thì nên bắt đầu uống sắt – canxi?

2.1 Giai đoạn cần bổ sung sắt

• Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mẹ bầu nên:

  • Bắt đầu bổ sung sắt ngay từ khi biết có thai, thậm chí nên uống trước khi mang thai ít nhất 3 tháng nếu có kế hoạch sinh con.

  • Tiếp tục bổ sung xuyên suốt thai kỳ và kéo dài sau sinh 1 – 3 tháng để phòng thiếu máu sau sinh.

2.2 Giai đoạn cần bổ sung canxi

• Canxi nên được bổ sung từ tam cá nguyệt thứ 2 (tuần 13 trở đi) – thời điểm thai bắt đầu phát triển mạnh về xương và răng.

• Tam cá nguyệt thứ 3 là giai đoạn nhu cầu canxi đạt đỉnh, do hệ xương và răng của bé hoàn thiện nhanh chóng.

3. Uống sắt và canxi như thế nào cho đúng cách?

3.1 Không uống sắt và canxi cùng lúc

• Sắt và canxi cạnh tranh hấp thu ở ruột non. Nếu uống cùng lúc, cơ thể hấp thu kém cả hai.

• Nguyên tắc: Uống cách nhau ít nhất 2 giờ.

3.2 Thời điểm uống lý tưởng

• Sắt: Uống buổi sáng trước ăn 30 phút hoặc sau ăn 1 – 2 giờ. Uống với nước cam hoặc nước chanh giúp hấp thu tốt hơn.

• Canxi: Uống sau ăn sáng hoặc trưa, tránh uống buổi tối để không gây lắng đọng canxi trong thận.

3.3 Những lưu ý quan trọng khi uống sắt – canxi

• Không uống với sữa, trà, cà phê vì cản trở hấp thu.

• Uống với nhiều nước, không nhai viên sắt.

• Ăn uống đủ chất, đặc biệt là vitamin C (cam, quýt, cà chua...) giúp tăng hấp thu sắt.

• Chọn loại sắt và canxi dễ hấp thu: Sắt hữu cơ (sắt fumarate, sắt gluconate) ít gây táo bón, buồn nôn. Canxi nano hoặc canxi citrate dễ hấp thu hơn canxi carbonate và ít gây táo bón.

• Nếu mẹ bầu đang uống viên tổng hợp có chứa cả sắt và canxi, nên hỏi ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều phù hợp.

Chỉ uống đúng liều bác sĩ chỉ định sau khi xét nghiệm máu hoặc đánh giá chế độ ăn.

4. Liều lượng sắt – canxi theo khuyến cáo chuẩn y khoa

4.1 Liều lượng sắt

• Mẹ bầu không thiếu máu: 27 – 30mg sắt nguyên tố/ngày

• Mẹ bầu thiếu máu thiếu sắt: 60 – 120mg sắt nguyên tố/ngày (theo chỉ định bác sĩ)

• Dạng sắt dễ hấp thu nhất: Sắt fumarat, sắt gluconat, sắt bisglycinate

4.2 Liều lượng canxi

• Tổng nhu cầu: 1000 – 1200mg canxi/ngày

• Nên chia thành 2 – 3 lần trong ngày, mỗi lần không quá 500mg vì cơ thể chỉ hấp thu từng đó một lúc.

• Ưu tiên canxi hữu cơ như canxi citrate, canxi lactate giúp dễ tiêu hóa, ít táo bón.

5. Thực phẩm giàu sắt và canxi mẹ nên bổ sung kèm

5.1 Thực phẩm giàu sắt

• Gan động vật, thịt bò nạc, lòng đỏ trứng

• Đậu nành, rau bina, cải bó xôi

• Ngũ cốc nguyên cám, bí đỏ, hạt chia

5.2 Thực phẩm giàu canxi

• Sữa, phô mai, sữa chua

• Cá mòi, cá hồi, tôm

• Rau cải xoăn, cải thìa, đậu hũ

Mẹ bầu nên kết hợp uống viên bổ sung và ăn uống đủ chất để đạt hiệu quả tối ưu.

6. Uống sắt – canxi có tác dụng phụ gì không? Cách xử lý?

7. Gợi ý sản phẩm sắt – canxi được bác sĩ tin dùng

Luôn tham khảo bác sĩ trước khi lựa chọn viên uống để phù hợp với tình trạng thiếu chất, tuổi thai và chế độ ăn của mẹ.

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Blackmores Pregnancy & Breast - Feeding Gold

Kết luận

Bổ sung sắt và canxi đúng thời điểm, đúng liều và đúng cách sẽ giúp mẹ bầu phòng tránh được các biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ. Sắt nên uống từ đầu thai kỳ, còn canxi nên bắt đầu từ tháng thứ 4. Đừng quên ăn uống khoa học, kết hợp theo dõi sức khỏe định kỳ để cả mẹ và bé đều phát triển tốt nhất.