Bệnh Bạch Cầu Có Chữa Được Không? Chuyên Gia Giải Đáp

Bệnh bạch cầu (leukemia) là một loại ung thư của tế bào máu và tủy xương, đặc trưng bởi sự tăng sinh bất thường của các tế bào bạch cầu. Khi nghe chẩn đoán mắc bệnh, câu hỏi đầu tiên của hầu hết bệnh nhân và gia đình chính là: “Liệu bệnh bạch cầu có thể chữa khỏi hoàn toàn được không?”.

Với sự tiến bộ của y học hiện đại, đặc biệt trong lĩnh vực huyết học – ung bướu, nhiều phương pháp điều trị tiên tiến đã mở ra hy vọng sống lâu dài, thậm chí khỏi bệnh cho không ít trường hợp. Tuy nhiên, khả năng khỏi hoàn toàn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại bạch cầu, giai đoạn phát hiện, sức khỏe tổng quát và mức độ đáp ứng điều trị.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về bệnh bạch cầu, các yếu tố quyết định tiên lượng, cũng như giải đáp chi tiết khả năng điều trị dứt điểm căn bệnh này dựa trên cơ sở khoa học và ý kiến chuyên gia.

1. Bệnh bạch cầu là gì?

Bệnh bạch cầu là một nhóm bệnh ung thư của mô tạo máu, đặc trưng bởi sự tăng sinh bất thường và mất kiểm soát của các tế bào bạch cầu trong tủy xương. Những tế bào bạch cầu bất thường này không thực hiện chức năng bảo vệ cơ thể như bình thường, đồng thời lấn át việc sản xuất hồng cầu và tiểu cầu, dẫn đến các biểu hiện như thiếu máu, chảy máu, và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Ở bệnh bạch cầu: Tế bào bạch cầu tăng sinh bất thường, lấn át và chèn ép sự phát triển của các tế bào máu khác.

2. Các loại bệnh bạch cầu

Bệnh bạch cầu được chia thành nhiều loại, dựa trên tiến triển bệnh và loại tế bào bị ảnh hưởng:

2.1. Theo tiến triển

• Bạch cầu cấp tính: Diễn tiến nhanh, triệu chứng xuất hiện đột ngột, cần điều trị khẩn cấp.

• Bạch cầu mạn tính: Tiến triển chậm, bệnh nhân có thể không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu.

2.2. Theo loại tế bào

• Bạch cầu dòng lympho (ALL, CLL): Ảnh hưởng đến tế bào lympho – một loại bạch cầu quan trọng trong miễn dịch.

• Bạch cầu dòng tủy (AML, CML): Ảnh hưởng đến tế bào tủy – nguồn gốc của nhiều loại tế bào máu khác.

3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân chính xác gây bệnh bạch cầu chưa được xác định rõ, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ đã được ghi nhận:

• Tiếp xúc bức xạ liều cao (tai nạn hạt nhân, xạ trị…)

• Hóa chất độc hại (benzen, thuốc trừ sâu…)

• Di truyền (hội chứng Down, Fanconi anemia…)

• Tiền sử điều trị ung thư (hóa trị, xạ trị trước đó)

• Rối loạn tủy xương mạn tính

• Hệ miễn dịch suy yếu

4. Triệu chứng nhận biết

Bệnh bạch cầu có thể biểu hiện khác nhau tùy loại, nhưng các dấu hiệu thường gặp gồm:

• Mệt mỏi, suy nhược: Do thiếu hồng cầu và giảm khả năng vận chuyển oxy.

• Sốt hoặc ớn lạnh: Có thể xảy ra liên tục hoặc từng đợt, thường liên quan đến nhiễm trùng do giảm bạch cầu khỏe mạnh.

• Giảm cân không rõ nguyên nhân: Không thay đổi chế độ ăn nhưng vẫn sụt cân nhanh.

• Đổ mồ hôi ban đêm: Mồ hôi ra nhiều đến mức phải thay quần áo hoặc ga giường.

• Chảy máu hoặc bầm tím dễ dàng: Bao gồm chảy máu cam, chảy máu lợi, bầm tím lớn dù chấn thương nhẹ.

• Xuất hiện các chấm đỏ li ti trên da (petechiae): Do giảm tiểu cầu.

• Đau hoặc sưng hạch bạch huyết: Thường ở cổ, nách hoặc bẹn.

• Đau xương hoặc khớp: Do tích tụ tế bào bạch cầu bất thường trong tủy xương.

• Gan hoặc lách to: Gây cảm giác đầy hoặc tức bụng.

Triệu chứng nhận biết bệnh bạch cầu

5. Chẩn đoán bệnh bạch cầu

Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Đếm số lượng và hình thái tế bào máu.

• Sinh thiết tủy xương: Lấy mẫu tủy kiểm tra sự bất thường.

• Xét nghiệm di truyền tế bào: Tìm đột biến gen đặc hiệu.

• Chẩn đoán hình ảnh: CT scan, MRI, siêu âm để đánh giá hạch, gan, lách.

6. Phương pháp điều trị

Tùy loại và giai đoạn bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp:

• Hóa trị: Sử dụng thuốc tiêu diệt tế bào ung thư. Đây là phương pháp chính trong điều trị bạch cầu cấp.

• Liệu pháp nhắm trúng đích: Thuốc tác động trực tiếp vào gen hoặc protein bất thường của tế bào ung thư (ví dụ imatinib cho CML).

• Liệu pháp miễn dịch: Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt tế bào bệnh (CAR-T cell therapy).

• Ghép tế bào gốc / ghép tủy: Thay thế tủy xương bệnh bằng tủy khỏe mạnh từ người hiến tương thích.

• Xạ trị: Tiêu diệt tế bào ung thư bằng tia năng lượng cao, thường dùng kết hợp với phương pháp khác.

7. Bệnh bạch cầu có thể chữa khỏi hoàn toàn được không?

Câu trả lời là có thể, nhưng không phải với tất cả trường hợp. Khả năng khỏi bệnh phụ thuộc vào:

• Loại bạch cầu: Ví dụ, bạch cầu cấp dòng lympho ở trẻ em có tỷ lệ chữa khỏi cao (trên 80%), trong khi bạch cầu cấp dòng tủy ở người lớn có tiên lượng kém hơn.

• Giai đoạn phát hiện: Phát hiện sớm, điều trị kịp thời giúp tăng tỷ lệ sống.

• Tuổi và sức khỏe tổng quát: Người trẻ, không có bệnh nền nặng thường đáp ứng điều trị tốt hơn.

• Phương pháp điều trị: Tiếp cận đa phương pháp và theo phác đồ chuẩn sẽ cải thiện tiên lượng.

• Mức độ đáp ứng ban đầu: Nếu bệnh lui sớm và hoàn toàn sau điều trị, khả năng khỏi cao hơn.

Có trường hợp bệnh khỏi hoàn toàn, nhất là ở trẻ em hoặc khi ghép tủy thành công. Nhưng nhiều bệnh nhân sẽ cần theo dõi suốt đời vì nguy cơ tái phát vẫn tồn tại.

8. Tỷ lệ sống và tiên lượng

8.1. Bạch cầu cấp dòng lympho (ALL)

• Trẻ em: Tiên lượng tốt hơn, tỷ lệ sống 5 năm có thể đạt 85–90% nếu điều trị đúng phác đồ.

• Người lớn: Thấp hơn, thường 35–45%, tùy vào tuổi, thể trạng và đặc điểm di truyền của tế bào ung thư.

8.2. Bạch cầu cấp dòng tủy (AML)

• Tiên lượng nói chung xấu hơn ALL.

• Người trẻ (<60 tuổi): Tỷ lệ sống 5 năm khoảng 40–50%.

• Người lớn tuổi: Giảm xuống còn 10–20% do sức khỏe yếu và đáp ứng kém với hóa trị.

8.3. Bạch cầu mạn dòng tủy (CML)

• Trước đây tiên lượng kém, nhưng nhờ thuốc ức chế tyrosine kinase (TKIs) như imatinib, nilotinib, tỷ lệ sống 5 năm đã đạt 90% trở lên.

• Nhiều bệnh nhân duy trì lui bệnh lâu dài, sống khỏe như người bình thường.

8.4. Bạch cầu mạn dòng lympho (CLL)

• Tiến triển chậm, nhiều trường hợp không cần điều trị ngay.

• Tỷ lệ sống 5 năm trung bình khoảng 85%, nhưng thay đổi tùy vào giai đoạn và yếu tố nguy cơ.

9. Yếu tố giúp tăng cơ hội khỏi bệnh

• Khám sức khỏe định kỳ, phát hiện sớm bất thường.

• Tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị.

• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, giàu protein, vitamin, khoáng chất.

• Tránh tiếp xúc với nguồn nhiễm trùng, hóa chất độc hại.

• Giữ tinh thần lạc quan, tham gia nhóm hỗ trợ bệnh nhân ung thư.

10. Lời khuyên từ chuyên gia

Các chuyên gia huyết học – ung bướu nhấn mạnh rằng: Bệnh bạch cầu không còn là “án tử” như trước đây. Sự tiến bộ trong y học, đặc biệt là thuốc nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch, đã giúp nhiều bệnh nhân đạt lui bệnh lâu dài, thậm chí khỏi hoàn toàn.
Tuy nhiên, yếu tố then chốt vẫn là phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ.

Kết luận

Bệnh bạch cầu có thể khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm, điều trị tích cực và bệnh nhân đáp ứng tốt. Dù vậy, không phải trường hợp nào cũng đạt kết quả này, nên việc duy trì tái khám, theo dõi định kỳ là bắt buộc để kiểm soát bệnh.
Hãy lắng nghe cơ thể, chú ý các dấu hiệu bất thường và tìm đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.