Hội Chứng De Quervain Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Bạn đã bao giờ cảm thấy đau nhói ở cổ tay, đặc biệt là phía gần ngón cái khi cử động hay bê vật nặng? Rất có thể bạn đang gặp phải hội chứng De Quervain – một bệnh lý cơ xương khớp khá phổ biến.

Hội chứng De Quervain thường gặp ở những người phải lặp đi lặp lại các động tác cổ tay và ngón cái, chẳng hạn như nhân viên văn phòng, người chăm sóc trẻ nhỏ, thợ thủ công, nhạc công hoặc vận động viên thể thao. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng tình trạng này gây đau mỏi kéo dài, hạn chế vận động và ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày.

Vậy hội chứng De Quervain là gì, nguyên nhân nào gây ra, triệu chứng nhận biết và cách điều trị hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Hội chứng De Quervain là gì?

1. Hội chứng De Quervain là gì?

Hội chứng De Quervain (De Quervain’s Tenosynovitis) là tình trạng viêm bao gân vùng cổ tay, gần gốc ngón cái. Cụ thể, hai gân chính giúp ngón cái vận động là:

• Gân duỗi ngắn ngón cái (Extensor pollicis brevis – EPB)

• Gân dạng dài ngón cái (Abductor pollicis longus – APL)

Khi hai gân này bị viêm, bao gân dày lên và cọ xát vào nhau trong quá trình cử động, gây đau và hạn chế vận động ngón cái cũng như cổ tay.

Đặc điểm:

• Xuất hiện phổ biến ở nữ giới độ tuổi 30–50.

• Được coi là “bệnh của mẹ bỉm sữa” vì thường gặp ở phụ nữ sau sinh do bế, bồng trẻ thường xuyên.

• Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể gây hạn chế vận động lâu dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

2. Nguyên nhân gây hội chứng De Quervain

Có nhiều yếu tố góp phần gây ra bệnh, trong đó nguyên nhân cơ học do vận động lặp đi lặp lại được coi là phổ biến nhất.

2.1. Cử động cổ tay và ngón cái lặp lại

• Công việc yêu cầu sử dụng bàn tay liên tục: đánh máy, cắt may, thêu thùa, làm thủ công mỹ nghệ.

• Hoạt động thể thao: tennis, golf, cầu lông.

• Bế trẻ, xoay vặn đồ vật nhiều lần.

2.2. Chấn thương cổ tay

• Té ngã hoặc va chạm mạnh khiến bao gân bị kích ứng, lâu ngày dẫn đến viêm mạn tính.

2.3. Thay đổi nội tiết và sinh lý

• Phụ nữ sau sinh hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh dễ mắc bệnh hơn do thay đổi nội tiết, kết hợp với thói quen chăm con.

2.4. Bệnh lý đi kèm

• Viêm khớp dạng thấp.

• Thoái hóa khớp cổ tay.

2.5. Các yếu tố nguy cơ khác

• Giới tính: nữ giới mắc nhiều gấp 8–10 lần nam giới.

• Độ tuổi: 30–50.

• Công việc/học tập: dân văn phòng, thợ thủ công, nhạc sĩ.

Gõ phím và bấm chuột liên tục khi dùng máy tính có thể gây ra hội chứng De Quervain.

3. Triệu chứng của hội chứng De Quervain

Người bệnh thường gặp các dấu hiệu sau:

3.1. Đau vùng cổ tay gần gốc ngón cái

• Đau âm ỉ hoặc đau nhói khi cử động.

• Đau tăng khi nắm, xoay cổ tay hoặc nhấc vật nặng.

• Đau có thể lan lên cẳng tay hoặc xuống ngón cái.

3.2. Sưng nề và dày bao gân

• Quan sát có thể thấy sưng nhẹ phía trên cổ tay, gần ngón cái.

• Khi sờ vào có cảm giác cứng, đôi khi có tiếng “lạo xạo” khi gân cọ xát.

3.3. Hạn chế vận động

• Khó khăn khi thực hiện các động tác cầm, nắm, xoay vặn đồ vật.

• Một số trường hợp nặng, ngón cái gần như không thể cử động bình thường.

3.4. Đau khi làm test Finkelstein

• Đây là nghiệm pháp chẩn đoán: bệnh nhân nắm chặt ngón cái vào lòng bàn tay, gập cổ tay về phía xương trụ → nếu đau tăng mạnh, khả năng cao mắc hội chứng De Quervain.

Bài Test Finkelstein giúp chẩn đoán hội chứng De Quervain

4. Chẩn đoán hội chứng De Quervain

Bác sĩ thường dựa vào:

4.1. Khám lâm sàng

• Kiểm tra vị trí đau, sưng nề.

• Thực hiện nghiệm pháp Finkelstein.

4.2. Cận lâm sàng (nếu cần)

• Siêu âm gân: phát hiện tình trạng viêm bao gân, dịch quanh gân.

• MRI cổ tay: dùng trong trường hợp khó chẩn đoán hoặc nghi ngờ bệnh lý khác.

• X-quang: thường bình thường, chỉ dùng để loại trừ viêm khớp hay chấn thương xương.

5. Cách điều trị hội chứng De Quervain

Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, từ bảo tồn đến can thiệp ngoại khoa.

5.1. Điều trị bảo tồn (trường hợp nhẹ và trung bình)

• Nghỉ ngơi: Tránh các động tác lặp đi lặp lại gây đau.

• Nẹp cổ tay – ngón cái: Giúp cố định, giảm căng thẳng lên gân.

• Thuốc giảm đau – kháng viêm (NSAIDs): Ibuprofen, Naproxen giúp giảm viêm.

• Vật lý trị liệu: Chườm lạnh, siêu âm trị liệu, xoa bóp, các bài tập phục hồi chức năng.

• Tiêm corticoid tại chỗ: Thường được chỉ định khi thuốc uống không hiệu quả.

5.2. Điều trị ngoại khoa (trường hợp nặng)

Nếu điều trị bảo tồn thất bại, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật giải phóng bao gân De Quervain:

• Rạch nhỏ da vùng cổ tay.

• Giải phóng bao gân bị chít hẹp để gân vận động trơn tru.

• Thời gian hồi phục sau mổ thường 4–6 tuần.

5.3. Chăm sóc và phòng ngừa tái phát

• Tránh động tác lặp đi lặp lại gây căng gân.

• Nghỉ giải lao giữa giờ làm việc.

• Sử dụng công cụ hỗ trợ khi bê vác.

• Tập luyện các bài tập cổ tay nhẹ nhàng để tăng cường linh hoạt.

Đeo nẹp cổ tay – ngón cái đúng cách sẽ giúp giảm đau và hỗ trợ hồi phục De Quervain.

6. Phòng ngừa hội chứng De Quervain

• Tránh cầm nắm vật nặng bằng ngón cái và xoay cổ tay lặp lại nhiều lần.

• Điều chỉnh tư thế khi làm việc với máy tính, không tì cổ tay quá lâu.

• Nghỉ giải lao sau 30–60 phút làm việc, xoay cổ tay và kéo giãn gân ngón cái.

• Tập bài tập tăng cường cơ cẳng tay bằng bóng bóp mềm hoặc dây kháng lực.

• Bế trẻ đúng tư thế, dùng cả cánh tay và vai thay vì dồn lực vào cổ tay.

• Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao hoặc chơi nhạc cụ.

7. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đến khám chuyên khoa cơ xương khớp hoặc chấn thương chỉnh hình khi có các dấu hiệu:

• Đau kéo dài > 2 tuần, không giảm dù đã nghỉ ngơi.

• Đau lan rộng, ảnh hưởng sinh hoạt.

• Xuất hiện sưng nhiều, hạn chế vận động ngón cái rõ rệt.

8. Tiên lượng của hội chứng De Quervain

• Đáp ứng tốt với điều trị bảo tồn: Hầu hết bệnh nhân cải thiện rõ rệt khi được nghỉ ngơi, đeo nẹp, dùng thuốc kháng viêm hoặc tiêm corticoid tại chỗ.

• Phẫu thuật mang lại hiệu quả cao: Với những trường hợp nặng, không đáp ứng với điều trị bảo tồn, phẫu thuật giải phóng bao gân có tỉ lệ thành công > 90%, hiếm khi tái phát.

• Thời gian hồi phục: Điều trị bảo tồn: thường cải thiện sau 2–6 tuần. Sau phẫu thuật: bệnh nhân có thể vận động trở lại sau 2–3 tuần và hồi phục hoàn toàn trong 6–8 tuần.

• Nguy cơ tái phát: Nếu tiếp tục duy trì thói quen vận động lặp lại cổ tay – ngón cái (gõ máy tính, bế trẻ sai tư thế, chơi nhạc cụ quá sức…) thì bệnh có thể tái phát.

• Ảnh hưởng lâu dài: Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến đau mạn tính, hạn chế vận động ngón cái và cổ tay, gây khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày.

Kết luận

Hội chứng De Quervain là tình trạng viêm bao gân ngón cái thường gặp ở người lao động chân tay, nhân viên văn phòng, phụ nữ sau sinh. Bệnh gây đau, sưng và hạn chế vận động cổ tay – ngón cái, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày.

Nhận biết sớm các triệu chứng, kết hợp điều trị bảo tồn, vật lý trị liệu và thay đổi thói quen sinh hoạt sẽ giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng. Trong trường hợp nặng, phẫu thuật giải phóng bao gân là lựa chọn an toàn và hiệu quả.