Viêm Sụn Sườn: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Viêm sụn sườn (Costochondritis) là tình trạng viêm tại các khớp nối giữa xương sườn và xương ức, gây đau ngực dữ dội, dễ khiến người bệnh nhầm lẫn với các bệnh lý tim mạch nguy hiểm. Dù không đe dọa tính mạng, nhưng viêm sụn sườn ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt khi cơn đau xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị viêm sụn sườn đúng cách, giúp kiểm soát cơn đau hiệu quả và ngăn ngừa tái phát. Nếu bạn đang gặp phải cảm giác đau ngực khi cử động, hít sâu hoặc khi chạm vào vùng ngực, đừng bỏ qua những thông tin quan trọng trong bài viết này!

Tìm hiểu viêm sụn sườn là gì

1. Viêm sụn sườn là gì?

Viêm sụn sườn (Costochondritis) là tình trạng viêm nhiễm tại sụn nối giữa xương sườn và xương ức. Đây là vùng chịu áp lực khi hít thở, cử động hoặc khi cơ thể xoay người, vì vậy khi bị viêm, người bệnh sẽ cảm thấy đau vùng ngực, nhất là khi hít sâu hoặc chạm vào vị trí viêm.

Tuy viêm sụn sườn không đe dọa tính mạng, nhưng triệu chứng đau ngực của nó dễ khiến người bệnh lo lắng nhầm lẫn với bệnh tim mạch, đặc biệt là nhồi máu cơ tim. Do đó, chẩn đoán chính xác và điều trị đúng cách là vô cùng quan trọng.

2. Cấu trúc và vai trò của sụn sườn

Để hiểu rõ hơn, cần biết rằng sụn sườn là phần nối giữa xương sườn và xương ức (xương ngực). Nó giúp lồng ngực co giãn linh hoạt khi hít thở và bảo vệ các cơ quan quan trọng như tim, phổi.

Khi sụn bị viêm, các dây thần kinh và mô xung quanh bị kích thích, dẫn đến:

• Đau nhói hoặc âm ỉ vùng ngực trước.

• Cơn đau lan ra vai, lưng hoặc bụng trên.

• Tăng đau khi hít sâu, ho hoặc cử động mạnh.

3. Nguyên nhân gây viêm sụn sườn

Viêm sụn sườn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

3.1. Căng cơ hoặc chấn thương ngực

• Do vận động mạnh, nâng vật nặng, hoặc ho kéo dài gây áp lực lên vùng ngực.

• Tai nạn giao thông, té ngã, hoặc va chạm thể thao cũng có thể làm tổn thương sụn sườn.

3.2. Nhiễm trùng

• Nhiễm vi khuẩn hoặc virus sau phẫu thuật ngực, hoặc nhiễm trùng hô hấp có thể lan đến vùng sụn sườn.

• Một số trường hợp nhiễm trùng sau khi đặt ống dẫn lưu màng phổi cũng có thể dẫn đến viêm sụn sườn.

3.3. Bệnh lý viêm mạn tính

• Các bệnh viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vảy nến có thể ảnh hưởng đến khớp sụn sườn.

• Ngoài ra, bệnh Paget xương hoặc loãng xương cũng làm tăng nguy cơ viêm vùng này.

3.4. Căng thẳng và tư thế sai

• Ngồi lâu, làm việc máy tính không đúng tư thế hoặc căng cơ vùng ngực lặp lại nhiều lần cũng góp phần gây viêm.

Nâng vật nặng sai tư thế có thể làm bạn bị viêm sụn sườn.

4. Triệu chứng nhận biết viêm sụn sườn

4.1. Đau vùng ngực trước

• Là triệu chứng đặc trưng nhất, thường đau nhói ở một bên ngực (thường bên trái).

• Cơn đau tăng khi hít sâu, ho, hắt hơi hoặc xoay người.

• Khi ấn vào vùng sụn sườn (khoảng xương sườn 2–5) có thể tái hiện cơn đau rõ rệt.

4.2. Cơn đau lan tỏa

• Đôi khi đau lan ra vai, lưng trên hoặc cánh tay, khiến người bệnh dễ nhầm với đau tim hoặc đau dạ dày.

4.3. Đau tăng khi vận động

• Khi mang vác nặng, xoay người hoặc cử động cánh tay, đau sẽ rõ hơn.

• Nghỉ ngơi giúp giảm đau đáng kể.

4.4. Không có dấu hiệu toàn thân

• Viêm sụn sườn không gây sốt, khó thở, mệt mỏi nặng như các bệnh nội tạng khác. Nếu có các triệu chứng này, cần loại trừ bệnh tim phổi.

Những triệu chứng của viêm sụn sườn

5. Phân biệt viêm sụn sườn với các bệnh lý khác

Do vị trí đau ngực dễ gây nhầm lẫn, bác sĩ sẽ chẩn đoán loại trừ các bệnh nghiêm trọng hơn:

Việc phân biệt đúng giúp tránh lo lắng không cần thiết và có hướng điều trị hiệu quả.

6. Chẩn đoán viêm sụn sườn

6.1. Khám lâm sàng

• Bác sĩ sẽ ấn vào các khớp sụn sườn dọc theo xương ức.

• Nếu người bệnh thấy đau đúng vị trí ấn mà không lan rộng, có khả năng là viêm sụn sườn.

6.2. Cận lâm sàng

Để loại trừ nguyên nhân khác:

• Điện tâm đồ (ECG): Kiểm tra bệnh lý tim.

• Chụp X-quang hoặc CT ngực: Loại trừ gãy xương, u hoặc nhiễm trùng.

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra chỉ số viêm (CRP, ESR) nếu nghi ngờ bệnh viêm toàn thân.

Chẩn đoán viêm sụn sườn thường dựa vào triệu chứng lâm sàng và loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm khác

7. Cách điều trị viêm sụn sườn

Phần lớn các trường hợp viêm sụn sườn là lành tính và có thể tự khỏi sau vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, điều trị đúng giúp giảm đau nhanh và ngăn tái phát.

7.1. Điều trị không dùng thuốc

• Nghỉ ngơi: Tránh các động tác làm tăng đau ngực như nâng vật nặng, xoay người mạnh.

• Chườm ấm hoặc chườm lạnh:

  • Giai đoạn đầu: Chườm lạnh 10–15 phút để giảm viêm.

  • Giai đoạn sau: Chườm ấm giúp thư giãn cơ, giảm co cứng.

• Giữ tư thế đúng: Ngồi thẳng lưng, không khom vai khi làm việc.

• Vật lý trị liệu: Các bài tập nhẹ nhàng giúp giãn cơ ngực và cải thiện lưu thông máu.

7.2. Dùng thuốc

Theo chỉ định bác sĩ:

• Thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs): Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac.

• Thuốc giãn cơ: Giảm co thắt cơ ngực.

• Tiêm corticosteroid tại chỗ: Với trường hợp đau nặng, không đáp ứng thuốc uống.

• Thuốc giảm đau thần kinh (nếu cần): Dành cho trường hợp đau lan nhiều.

7.3. Điều trị nguyên nhân

• Nếu viêm do bệnh lý viêm khớp hoặc nhiễm trùng, bác sĩ sẽ điều trị phối hợp kháng sinh hoặc thuốc kháng viêm đặc hiệu.

• Theo dõi định kỳ giúp kiểm soát tình trạng viêm và tránh mạn tính.

8. Chăm sóc và phục hồi tại nhà

Để cải thiện nhanh và phòng tái phát, người bệnh nên:

• Tập thở sâu nhẹ nhàng mỗi ngày để giãn nở lồng ngực.

• Không tự ý xoa bóp mạnh vùng đau vì có thể làm viêm nặng hơn.

• Tập yoga, giãn cơ vai – ngực để duy trì linh hoạt.

• Ăn uống cân đối, bổ sung omega-3, vitamin D, canxi để tăng sức khỏe xương khớp.

• Tránh stress, ngủ đủ giấc giúp giảm căng cơ vùng ngực.

Thực hiện các bài giãn cơ vùng vai và ngực thường xuyên giúp giảm nguy cơ viêm sụn sườn.

9. Biến chứng có thể gặp

Viêm sụn sườn hiếm khi gây biến chứng nghiêm trọng, nhưng nếu không điều trị đúng có thể dẫn đến:

• Đau mạn tính vùng ngực.

• Giới hạn vận động, ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày.

• Lo âu kéo dài do sợ nhầm lẫn với bệnh tim.

• Trong trường hợp nhiễm trùng, có thể hình thành áp xe quanh sụn.

10. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Hãy đi khám ngay nếu:

• Đau ngực kéo dài hơn 1–2 tuần không giảm.

• Đau kèm khó thở, chóng mặt, vã mồ hôi (nguy cơ bệnh tim).

• Đau lan rộng hoặc tái phát nhiều lần.

• Vùng ngực sưng đỏ, có dấu hiệu nhiễm trùng.

11. Phòng ngừa viêm sụn sườn

• Khởi động kỹ trước khi tập thể dục hoặc chơi thể thao.

• Tránh nâng vật nặng đột ngột hoặc vận động sai tư thế.

• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên cơ ngực.

• Tập thói quen ngồi – đứng đúng dáng.

• Điều trị sớm các bệnh hô hấp như ho kéo dài, viêm phổi, viêm phế quản để tránh tác động lên vùng ngực.

12. Câu hỏi thường gặp

12.1. Viêm sụn sườn có nguy hiểm không?

→ Không nguy hiểm tính mạng, nhưng gây đau ngực và ảnh hưởng sinh hoạt nếu không điều trị đúng.

12.2. Viêm sụn sườn có tự khỏi không?

→ Hầu hết sẽ tự khỏi trong 4–8 tuần nếu nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm viêm phù hợp.

12.3. Đau ngực bên trái do viêm sụn sườn có giống đau tim không?

→ Có thể tương tự, nhưng viêm sụn sườn đau khu trú và tăng khi ấn vào, trong khi đau tim thường lan rộng và không thay đổi theo tư thế.

12.4. Bị viêm sụn sườn có nên tập thể dục không?

→ Nên tập nhẹ, tránh động tác gây đau. Khi hết viêm có thể trở lại luyện tập bình thường.

12.5. Viêm sụn sườn có tái phát không?

→ Có thể, đặc biệt nếu làm việc nặng hoặc giữ tư thế sai lâu ngày. Phòng ngừa bằng tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý.

Tổng kết

Viêm sụn sườn là tình trạng viêm lành tính nhưng gây đau ngực khó chịu và dễ nhầm với bệnh tim mạch. Phần lớn trường hợp có thể điều trị hiệu quả bằng nghỉ ngơi, thuốc giảm đau và vật lý trị liệu. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài, cần được khám chuyên khoa để xác định nguyên nhân chính xác và loại trừ các bệnh lý nguy hiểm.

Chăm sóc đúng cách, giữ tư thế tốt và kiểm soát căng thẳng là chìa khóa giúp phục hồi nhanh và ngăn tái phát viêm sụn sườn.